Co mówi dwulatek i jak rozwija się jego mowa?

Co mówi dwulatek i jak rozwija się jego mowa?

Rozwój mowy dwulatka to intensywny i złożony proces. Już na początku 2. roku życia dziecko zaczyna wypowiadać pierwsze proste zdania dwuwyrazowe, wykorzystując coraz bogatszy zasób słownictwa i rozwijając umiejętności komunikacyjne[1][4]. W tym okresie wyraźnie zwiększa się liczba słów, które dziecko zna i rozumie, choć wymowa nadal jest uproszczona i bezfleksyjna[1][4][6].

Rozwój wypowiedzi u dwulatka

Kiedy dziecko osiąga 2. rok życia, pojawia się umiejętność łączenia słów w proste zdania dwuwyrazowe. Są to najczęściej wypowiedzi bez gramatycznych końcówek, bez rozbudowanego systemu odmiany wyrazów. Charakterystyczne jest wykorzystywanie najprostszego szyku zdań, co świadczy o początkach kształtowania się składni oraz rozumienia podstawowych struktur językowych[1][4][8].

Jednocześnie słownik czynny dwulatka zaczyna osiągać zakres od 50 do nawet 300 słów, zależnie od indywidualnych predyspozycji dziecka i otoczenia językowego[1][6][7]. Główną część słownictwa stanowią wyrazy związane z codziennym otoczeniem, czyli rzeczowniki (osoby, przedmioty, zwierzęta), czasowniki (czynności) oraz słowa dźwiękonaśladowcze. W repertuarze językowym mogą pojawiać się również pierwsze zaimki, choć ich liczba jest jeszcze ograniczona[2].

Pojemność słownika i rozumienie słów

Pod koniec drugiego roku życia dziecko rozumie znacznie więcej słów niż jest w stanie wypowiedzieć. Rozumienie wyprzedza ekspresję, co jest naturalnym zjawiskiem w rozwoju mowy[2][4]. Używa prostych komunikatów, które są często wspomagane gestami, mimiką oraz intensywnym kontaktem wzrokowym. Połączenie wypowiedzi werbalnych i niewerbalnych jest kluczowe dla skutecznej komunikacji na tym etapie[2][4].

Aktywny zasób słownictwa dwulatka to minimum 50 słów, lecz typowo osiąga poziom 200-300 wyrazów. Znacznie niższy zasób może być sygnałem możliwego opóźnienia rozwoju mowy i wymagać szczególnej uwagi rodziców oraz specjalistów[6][7].

Jakość wypowiedzi i artykulacja

W wieku dwóch lat rozwija się sprawność artykulacyjna. Wypowiedzi dziecka można rozpoznać po uproszczeniach fonetycznych – pojawiają się elizje (pomijanie głosek lub sylab), przestawienia czy skracanie trudniejszych wyrazów. Gramtyka jest jeszcze niezwykle uproszczona, a język bezfleksyjny, z przypadkowymi końcówkami lub ich brakiem, co jest naturalne na tym etapie rozwoju[1][4][8].

W artykulacji dominują wyraźne głoski p, b, m, f, w, t, d i n, które dziecko opanowuje wcześniej, rozwijając się stopniowo w kolejnych miesiącach życia[1]. Niektóre wyrazy dźwiękonaśladowcze są używane jako zamienniki trudniejszych słów, co wspiera komunikację, jednocześnie upraszczając wymowę.

Komunikacja: słowa, gesty, społeczne interakcje

Komunikacja dwulatka nie opiera się wyłącznie na wypowiadanych słowach. Dziecko korzysta z całego wachlarza środków niewerbalnych – gestów, mimiki, intonacji, kontaktu wzrokowego – aby efektywnie porozumiewać się z otoczeniem, szczególnie wtedy gdy dostępny zasób leksykalny jest jeszcze ograniczony[2][3].

Podczas drugiego roku życia zachodzi także istotny rozwój kompetencji społecznych. Dziecko odkrywa odrębność własnej osoby oraz innych ludzi, inicjuje krótkie interakcje, co pobudza proces nabywania nowych słów i stymuluje kształtowanie sprawności językowych[3]. Rozwój mowy dwulatka jest nierozerwalnie powiązany z rozwojem motoryki oraz procesami poznawczymi[3].

Proces rozwoju mowy w drugim roku życia

Okres dwulatka przynosi gwałtowny wzrost liczby połączeń mózgowych związanych z nauką mowy, co skutkuje szybkim poszerzaniem zasobu słów i poprawą jakości wypowiedzi[1][3]. Proces rozwoju języka obejmuje trzy zasadnicze komponenty: mówienie, rozumienie oraz uczenie się prostych struktur gramatycznych. Każdy z tych elementów rozwija się dynamicznie i współzależnie, podlegając wpływom otoczenia i doświadczeń dziecka.

Typowy rozwój mowy dwulatka polega na przechodzeniu od pojedynczych słów o uproszczonej formie do dwuwyrazowych komunikatów, a następnie do prostych zdań pojedynczych. Na tym etapie naturalne są błędy językowe i uproszczenia, a bogacenie się słownika postępuje falowo – w formie tzw. „wybuchu słów”[1][4][7].

Podsumowanie rozwoju mowy u dwulatka

Mowa dwulatka cechuje się prostotą, zmiennością i szybkim rozwojem. Dziecko łączy słowa w krótkie wypowiedzi, stopniowo wzbogaca słownictwo i poprawia rozumienie komunikatów. Umiejętność rozumienia zawsze wyprzedza umiejętność wypowiadania słów[2][4]. Wspierając rozwój językowy dziecka – poprzez rozmowy, zabawy słowne, kontakt wzrokowy i zachęcanie do gestykulacji – wpływa się pozytywnie na cały zakres kompetencji komunikacyjnych.

Źródła:

• [1] https://loogomowa.pl/krok-po-kroku-mowie-2-rok-zycia-dziecka/
• [2] http://badabada.pl/dla-rodzicow/206-rozwoj-dziecka-w-24-m-z
• [3] https://forumlogopedy.pl/artykul/stymulacja-rozwoju-mowy-u-dzieci-w-drugim-roku-zycia-wspolpraca-z-rodzicami
• [4] https://logospec.pl/czy-dwuletnie-dziecko-mowi/
• [6] https://www.mowaigest.pl/post/hej-dwulatku-mowa-dwulatka
• [7] https://mamaginekolog.pl/dziecko/dwulatek-mowi/
• [8] https://www.karuzela.org/component/k2/item/1252-jak-mowi-dwulatek.html